GHG Karbon Ayak İzi Doğrulama
GHG Protokolü Sera Gazı Emisyonlarının Yönetimi İçin Bir Kılavuzdur.
Sera gazı emisyonlarını yönetmek ve azaltmak amacıyla geliştirilmiş olan GHG Protokolü (Greenhouse Gas Protocol), dünya genelinde kuruluşlar, hükümetler ve diğer paydaşlar için bir standart ve rehberlik sağlayan önemli bir çerçevedir.
1998 yılında Dünya Kaynakları Enstitüsü (WRI) ve Dünya İş Konseyi (WBCSD) iş birliğiyle oluşturulan bu protokol, sera gazı emisyonlarının hesaplanması, raporlanması ve doğrulanmasına yönelik kapsamlı bir yol haritası sunmaktadır.
Emisyon Sınıflandırması
- Kapsam 1 - Doğrudan Emisyonlar: Kuruluşun sahip olduğu veya kontrol ettiği kaynaklardan çıkan sera gazı salımlarıdır. Örneğin, kazanlarda yakılan yakıtlar, araçlarda yakılan yakıtlar, klima, chiller, buzdolabı gibi soğutucu üniteler, yangın söndürme sistemler (FM 200), trafolarda kullanılan kesici gazlar (SF6), Arazi değişiklikleri, endüstriyel süreçler.
- Kapsam 2 – Enerji Dolaylı Emisyonlar: Kuruluşun faaliyetlerini gerçekleştirirken ithal olarak satın aldığı elektrik, ısı ve buharın üretimi sırasında açığa çıkan emisyonlardır.
- Kapsam 3 – Diğer Dolaylı Emisyonlar: Kuruluşun faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan ancak doğrudan kontrol edilemeyen dışsal kaynaklardan gelen salımlardır.
GHG Protokol emisyon sınıflandırmasını incelediğimizde ISO 14064-1 kurumsal karbon ayak izi hesaplama standardının 2006 versiyonu ile benzer olduğu görülmektedir.
ISO 14064-1 kurumsal karbon ayak izi hesaplama standardının son revizyonu olan 2018 versiyonunu incelediğimizde kategori 3-4-5-6 olarak sınıflandırılan emisyonların GHG Protokol kapsam 3 emisyonları ile paralel olduğu görülmektedir.
Bu nedenle ISO 14064-1:2018 kurumsal karbon ayak izi standardına göre hesaplama ve raporlama yapan kuruluşlar kategori 3-4-5-6 ya göre sınıflandırdıkları emisyonlarını ilave bir hesap gerekmeden GHG Protokole göre sınıflandırabilirler.
GHG Protokole göre yapılan hesaplamalar aşağıdaki tabloya göre ISO 14064-1:2018 e göre sınıflandırılabilir;
| GHG Protokol | ISO 14064-1:2018 |
| Kapsam 1 – Doğrudan Emisyonlar | Kategori 1 |
| Kapsam 2 – Enerji Dolaylı Emisyonlar | Kategori 2 |
| Kapsam 3 | |
| 3.1 Satınalınan mal ve hizmetler | Kategori 4 |
| 3.2 Sermaye Malları | Kategori 4 |
| 3.3 Yakıt ve enerji kaynaklı emisyonlar | Kategori 3-4-6 seçilebilir |
| 3.4 Yukarı yönlü taşıma | Kategori 3 |
| 3.5 Operasyonel atıklar | Kategori 4 |
| 3.6 İş seyehatleri | Kategori 3 |
| 3.7 Çalışan işe gidiş geliş | Kategori 3 |
| 3.8 Yukarı yönlü kiralama | Kategori 4 |
| 3.9 Aşağı yönlü taşıma | Kategori 3 |
| 3.10 Satılan ürünün işlenmesi | Kategori 5 |
| 3.11 Satılan ürünün kullanımı | Kategori 5 |
| 3.12 Ürün yaşam sonu | Kategori 5 |
| 3.13 Aşağı yönlü kiralama | Kategori 5 |
| 3.14 Frenchise | Kategori 5 |
| 3.15 Yatırımlar | Kategori 5 |
GHG Protokol ve ISO 14064-1:2018 temel farklılıkları:
- ISO 14064-1:2018 kurumsal karbon ayak izi standardına göre yukatrda yer alan tüm kategorilerin hesplanıp raporlaması zorunlu olmasına rağmen GHG Protokole göre hesaplama yapan bir kuruluş tabloda yer alan kapsamlardan istediklerini raporlayabilmektedir.
- ISO 14064-1:2018 standardına göre hesap yapan kuruluşlar hesaplamalarını standarda uygun raporlamak zorunda olmasına rağmen GHG protokol için bir zorunluluk yoktur.
- ISO 14064-1:2018 standardı 7 adet sera gazının hesaplanmasını zorunlu kılmakla beraber GHG protokole göre hesap yaparken kullanıcı isterse sadece CO2 yi dikkate alarak hesap yapabilmektedir.
- ISO 14064-1:2018 bir ISO standardı olup doğrulama işlemleri akreditasyonlu yapılabilmekte olup GHG protokol için akreditayson yoktur.
